Dijital Dersler-11 (Raw ve Jpeg Farkı)

Dijital ders mi desem fotoğraf dersi mi desem kararsız kaldım. Artık fotoğraflarımız çoğunlukla dijital teknoloji üzerinde olduğu için dosya formatları genel olarak fotoğraf ile ilgili denebilir.

Yine sıkça merak edilen bir konu. Raw dosya formatı nedir? Jpeg'ten farkı nedir? Raw fotoğraf çekmek bize ne gibi avantajlar ve dezavantajlar sağlar? Ben hangi dosya sistemini kullanıyorum? Bu soruların hepsine bu yazımızda cevap bulmaya çalışacağız.

Raw uzantılı fotoğraf dosyaları işlenmemiş fotoğraf formunu belirtir. Dosya uzantısı nikon için nef, diğer makineler için de değişme olasılığı var ama genel olarak raw yani ham adını veriyoruz. Raw dosyaları windows fotoğraf görüntüleyicisi ile görme imkanımız malesef yok. Eklentisi varsa da ben bilmiyorum. Yani jpeg dosyalar gibi üzerine çift tıklayınca hemencecik bilgisayar ekranımızda göremiyoruz. Ben ulead instant viewer ve picasa fotoğraf görüntüleyicisini kullanıyorum. Önceden ACDsee de kullanmıştım ama uzun bir süredir bilgisayarımda yüklü değil.Yukarıdaki şekildeki menü sadece raw formatta çektiğiniz fotoğraflarınızı açarken karşınıza gelecektir. Kullanımı basit ve hoş olan bu iş için Adobe firmasına ne kadar teşekkür etsek azdır elbette :) Ayrıca her fotoğraf makinesi üreticisinin kameranız ile birlikte verilen cd'sinde kendisine ait bir raw yazılımı vardır. Bunların da genelde kullanımı basit ve çok işe yarardır.


***Avantaj*** Raw dosyalar jpeg dosyalara göre bir miktar büyük oluyorlar sıkıştırılmadığından dolayı. Örneğin bu yusufçuk fotoğrafını raw+jpeg fine formatta çekmiştim (yani raw+en yüksek kalite jpeg). Buna rağmen jpg dosya boyutum 3.29 MB iken aynı fotoğrafın raw dosyası 7.55 MB.

***Avantaj*** Jpeg dosyalar kameranız tarafından kaydedilirken kameranızdaki ayarlara göre keskinlik, kontrast, doygunluk ve beyaz ayarları ile bir miktar sıkıştırılıp kaydedilir. Raw dosyalar ise fotoğrafın çekildiği andaki gibidir. Daha sonra bu dosyayı Adobe Photoshop ile (Adobe Camera Raw eklentisi olmalı) açarak bu ayarlara müdahele etme şansınız bulunur.

***Avantaj*** Raw çekimlerinizde beyaz ayarının (white balance) hatalı olması birşey ifade etmez. Şekildeki açılan raw işleme menüsünde beyaz ayarını kendiniz tekrar yapabilirsiniz.

***Avantaj*** Raw çekimlerde 1 stop kadar (yani 1 pozlama değeri kadar) pozlama telafilerinde sorun çıkmaz. Kısacası fotoğraf işleme programları ile yaptığınız parlaklık ayarları fotoğrafın kalitesine etki ederken raw işleme de 1 stop (hatta kimisine göre 2 stop) telafi şansınız olur.

***Avantaj*** Bir kısmı bir miktar karanlık, bir kısmı bir miktar aydınlık fotoğraflarınızı 2 ayrı fotoğraf olarak kaydetme ve daha sonra üst üste ekleyerek çalışma ihtimaliniz ve fotoğrafa müdahele ihtimaliniz vardır (İleride bahsedeceğim).

***Avantaj*** Raw fotoğraflar adobe camera raw ile işlenirken yaklaşık 2.5 kat büyüme olanağı verir. Yani şekildeki 10.0 megapiksellik fotoğrafımı 25.3 megapiksele sorunsuz şekilde büyütebilirim.

***Avantaj*** Raw dosyasını hiçbir şekilde değiştiremezsiniz. Yaptığınız işlemler aynı dosya adı ile xmp uzantılı başka bir dosyaya kaydedilir. Yani yanlışlıkla fotoğrafı kaybetme şansınız yoktur. Ayrıca hukuki bir durumda fotoğrafın size ait olduğunu ispatlamanın en kolay yolu elinizde fotoğrafın raw yani ham halinin bulunmasıdır. Raw dosya formatını fotoğrafın negatifi, jpeg'i ise baskısı gibi düşünebiliriz.

***Dezavantaj*** Dosyaların büyük olması daha iyi bilgisayara sahip olmanız gerektiği anlamına gelir. Çünkü büyük dosyaları işlerken bilgisayarınız ister istemez daha yavaş işlem yapacaktır.

***Dezavantaj*** Hafıza kartınız jpeg çektiğiniz fotoğrafların yarısı kadar fotoğraf alacağı için yedek hafıza kartlarına ihtiyacınız muhtemelen olacaktır. Bunun yanısıra bilgisayarınızda da çok yer kaplayacağı için yedek bir harici disk ihtiyacı da ortaya çıkar.

***Dezavantaj*** Seri çekimlerde raw fotoğraflar büyük boylarından dolayı önbellekte fazladan yer kaplayıp uzun kayıt süresi gerektirirler. Yani deklanşöre basmanıza rağmen makineniz size "Saving..." uyarısı verip kareyi kaçırmanıza sebep verebilir.

Ben fotoğraflarımı genelde raw+jpeg formatta çekmeyi tercih ediyorum. Jpeg dosyaları incelemem, gözlemem ve dijital ortamlarda yayınlayacağım zaman işlemem kolay oluyor. Fotoğraflarımı baskıya vereceğimde ise raw üzerinde çalışıyorum. Bazen jpeg dosyalar tahmin ettiğimden daha güzel olabildiği için raw dosyalara hiç bulaşmıyorum hatta. Bu bana seçenek bırakıyor.

Uzun soluklu gezilere çıkarken eğer bellek kartlarımın yetmeme ihtimalini düşünürsem fotoğraflarımı jpeg fine formatta çekiyorum. Kimi zamansa raw+jpeg basic (temel) kullanıyorum.

Hızlı olması gereken ve hiçbirşeyi kaçırmamın gerektiğini düşündüğüm çekimlerde çoğu zaman raw çekimleri tercih etmiyorum. Özellikle düğün hikayesi çekimlerinde jpg çekmek hem hız, hem kartta fazladan fotoğraf alanı, hem işleme kolaylığı hem de daha sonra fotoğrafları teslim ederken kolaylık sağlıyor (Size fotoğraf çektirmek için gelmiş birisine raw dosyanızı vererek al sen bunu işle, sonra da feysbukuna avatar yaparsın diyemezsin doğal olarak. Bine yakın raw fotoğrafı da birkaç gün içerisinde işleyip jpeg dosyaya çevirmek neredeyse imkansızdır).

Herkese iyi günler dilerim.